ΑΝΤΙΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ-ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Πριν κάνουμε την αναφορά μας στην αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας, καλό θα ήταν να αναφέρουμε πρώτα τι ορίζεται ως ΄΄ διαταραχή προσωπικότητας ΄΄. Σύμφωνα με το DSM-5, Διαταραχή Προσωπικότητας θεωρείται ένα διαρκές πρότυπο εσωτερικής εμπειρίας και συμπεριφοράς, το οποίο παρεκκλίνει από τις προσδοκίες του πολιτισμικού πλαισίου του ατόμου. Το πρότυπο αυτό εκδηλώνεται σε 2 ή παραπάνω από τις ακόλουθες περιοχές: 1. Γνωστική λειτουργία, 2. Συναισθηματικότητα, 3. Διαπροσωπική λειτουργικότητα, 4. Έλεγχος των Παρορμήσεων.
Σύμφωνα με το DSM, η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας συγκαταλέγεται στο 2ο από τα 5 συμπλέγματα των διαταραχών προσωπικότητας, και μοιράζεται αυτή την θέση με την οριακή, την ναρκισσιστική και την οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας. Οι παραπάνω διαταραχές μοιράζονται την ίδια κατηγορία, καθώς έχουν ένα κοινό στοιχείο: την υπερβολική, απρόβλεπτη ή δραματική σκέψη ή/και συμπεριφορά του ατόμου.
Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας αποτελεί μια διαταραχή με κύρια γνωρίσματά της την κατ’ επανάληψη παραβατική και επιθετική συμπεριφορά, καθώς και την απουσία τύψεων και ενσυναίσθησης για την βλάβη που προκαλεί το άτομο στον εαυτό του και τους άλλους. Η σύλληψη της ιδέας της ύπαρξης της ΑΔΠ (αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας) υπάρχει εδώ και περίπου 2 αιώνες, όταν διάφοροι επιστήμονες παρατηρώντας ανθρώπινες συμπεριφορές, είδαν ότι υπήρχε μια κατηγορία ανθρώπων με έντονη τάση προς την παραβατική συμπεριφορά , καθώς και ένα αίσθημα απάθειας προς την ηθική και ψυχική βλάβη που αυτοί προκαλούσαν στους γύρω τους. Ο γιατρός και εθνολόγος J. C. Pricard (1857) αργότερα ονόμασε αυτή την συμπεριφορά «ηθική τρέλα».
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ:
Σήμερα, πλέον, η αντικοινωνική διαταραχή αποτελεί μια διακριτή διαταραχή προσωπικότητας , η οποία διαγιγνώσκεται πρόωρα σε σχέση με τις άλλες διαταραχές προσωπικότητας, στην ηλικία των 15 ετών, και έχει τα εξής 7 διαγνωστικά κριτήρια:
Α. Αδυναμία κοινωνικής συμμόρφωσης
Β. Ψέματα και εξαπάτηση για προσωπική ικανοποίηση
Γ. Παρορμητικότητα
Δ. Επιθετική- ευερέθιστη συμπεριφορά
Ε. Περιφρόνηση των αναγκών και των δικαιωμάτων του άλλου
Στ. Σταθερή ασυνέπεια και έλλειψη προγραμματισμού (εργασιακή, οικονομική, προσωπική)
Ζ. Έλλειψη τύψεων (συναισθηματική απάθεια)
Προκειμένου ένα άτομο να διαγνωστεί με ΑΔΠ, θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 3 από τα 7 διαγνωστικά κριτήρια, τα οποία πρέπει να εκδηλώνονται σε διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών. Για τα άτομα που εμφανίζουν τα συμπτώματα της ΑΔΠ σε νεαρότερη ηλικία από εκείνη των 15 ετών, υπάρχει ο όρος «Διαταραχή Διαγωγής» . Αξιοπρόσεκτο είναι ότι περίπου το 50% των ατόμων με Διαταραχή Διαγωγής τείνουν να εκδηλώνουν Αντικοινωνική διαταραχή ως ενήλικα άτομα.
Καραγιάννη Αναστασία-Χαρά
Απόφοιτος Τμήματος Ψυχολογίας Κρήτης
